Овие наизглед невини фрази, често кажани од родители со најдобри намери, можат да остават длабоки емоционални лузни кај децата, влијаејќи на нивната самодоверба, вреднување на себе и целокупниот развој.
Влијанието на овие зборови може да трае и во зрелоста, предизвикувајќи проблеми како анксиозност, депресија и неспособност за формирање здрави односи. Ајде да разгледаме подетално зошто овие фрази можат да бидат толку штетни и како го обликуваат детското доживување на себе и светот околу нив.
Кога родителите инсистираат дека детето не поседува ништо додека не може финансиски да се издржува, тоа испраќа порака дека мислењата, чувствата и потребите на детето се неважни. Овој токсичен став може да ги натера децата да се чувствуваат како да не припаѓаат никаде, што води до несигурност и недостаток на самодоверба. Со текот на времето, ова може да резултира со депресија, хронична анксиозност и чувство на вина без основа.
Кога постојано ги тргаат децата на страна затоа што „не се доволно големи,“ родителите ненамерно ги учат дека нивните мислења и ставови не се важни. Ова може да го потисне самодовербата на детето да ги изразува своите мисли, што ќе доведе до потешкотии во самоувереното изразување во зрелоста. Ваквите луѓе можеби ќе се двоумат да проговорат на состаноци или друштвени собири, постојано сомневајќи се во вредноста на своето мислење.
Ова е класичен пример на манипулација позната како „gaslighting“. Кога родителите ги негираат искуствата на детето со тврдењето дека нешто никогаш не се случило, тоа може да предизвика длабока збунетост и недоверба во сопствените сетила и сеќавања. Детето почнува да се сомнева во својата перцепција на реалноста и своите чувства, што може да доведе до недостаток на самодоверба и компликации во градењето здрави односи.
Никој не може да направи сè совршено од првиот обид, особено децата кои учат преку искуство. Кога родителите постојано им кажуваат на своите деца дека секогаш прават грешки, тоа создава страв од неуспех. Детето може да престане да се обидува да направи нови работи, за да избегне критики, и со тоа го потиснува својот природен ентузијазам и желба за учење.
Оваа фраза, заедно со варијациите како „Тоа е доволно добро,“ испраќа порака дека соништата и желбите на детето не се важни. Со текот на времето, децата ги губат своите амбиции и престануваат да сонуваат, бидејќи сфаќаат дека нивните соништа немаат поддршка од нивните родители.
Кога се појавуваат помали браќа или сестри, постарите деца честопати мора да пораснат пребрзо. На нив им се доделуваат одговорности и се очекува да се однесуваат како возрасни, дури и ако разликата во годините е мала. Насилното „созревање“ ги лишува децата од детството и создава пречки во градењето блиски семејни односи.
Родителите често ја избираат полесната опција да завршат некоја задача самостојно, наместо да го научат детето како се прави. Но, на овој начин, детето се лишува од можноста да стекне вештини и самодоверба во своите способности. Ова резултира со тоа што во зрелоста чувствуваат страв од преземање иницијатива и неспособност да се справат со секојдневни задачи.
Кога родителите не веруваат во способностите на своето дете, тоа може да остави трајни последици. „Ако дури и моите родители мислат дека не сум способен/а за ништо, кој тогаш ќе ми верува?“ Ова чувство на неуспех може да доведе до години на терапија и борба за самоприфаќање.
Иако е важно да се научи детето на одговорност, исто така е важно и да му се даде поддршка. Кога родителите одбиваат да помогнат, детето се чувствува осамено и без никого на кој може да се потпре во тешки моменти. Ова создава чувство на несигурност кое може да го следи и во зрелоста.
Многу родители веруваат дека детето секогаш треба да биде зафатено со нешто корисно, како учење или чистење. Сонувањето, читањето книги или едноставно релаксирање се сметаат за губење време. Како резултат, се создаваат возрасни кои не знаат како да се релаксираат и уживаат во животот.
Родителите се првото огледало во кое детето гледа за да го разбере својот изглед и вредност. Ако постојано слуша критики за својот изглед, детето ќе изгради ниска самодоверба и ќе носи комплекси во зрелоста. Наместо тоа, фокусирањето на позитивните аспекти и поттикнувањето на самопочитувањето е клучно.
Родителите кои ги потсетуваат децата дека „се жртвувале“ за нив, всадуваат чувство на вина и должност. Детето почнува да верува дека треба да живее за да ги задоволи родителите, наместо да ја пронајде својата среќа и животна цел.
Ограничувањето на децата според родовите стереотипи ги спречува да ги истражуваат своите интереси и способности слободно. Овие фрази не само што ги ограничуваат децата, туку и создаваат недоразбирања и предрасуди за спротивниот пол, што може да ги следи и во нивните возрасни односи.
Овие фрази, иако често кажани со добри намери, можат да предизвикаат трајни штети. Родителите треба да бидат свесни за своите зборови и нивното влијание, и наместо тоа, да ги поддржуваат децата во развојот на нивната самодоверба и самопочитување.
Постојаното споредување со браќа, сестри или други деца може да го натера детето да се чувствува недоволно добро и неприфатено такво какво што е. Наместо да го мотивира, ова споредување создава љубомора, конкуренција и чувство на пониженост, што може да ги наруши и семејните односи и самодовербата на детето.
Кога родителите врзуваат љубов и прифаќање со однесувањето на детето, тоа добива порака дека љубовта е условена. Детето почнува да верува дека за да биде сакано, мора постојано да се „докажува“ и да ги задоволува очекувањата на другите. Ова чувство на условена љубов може да доведе до несигурност и проблеми во врските кога ќе порасне.