Јапонецот Кацуџо Ниши бил уверен дека домот на човекот открива повеќе за него од било кој тест на личност. Самото преминување преку прагот на вратата кажува многу за тоа кој живее внатре.

Кој бил Кацуџо Ниши?

Роден во 1884 година, Ниши добил мрачна прогноза од лекарите: слабо дете со низа болести кое, според нив, нема да преживее. Но, живеел повеќе од седум децении, создавајќи систем што подоцна се проширил низ целиот свет.

Ниши ги проучувал делата на старите Грци и Египќани, тибетанската и кинеската медицина, се занимавал со јога и јапонски традиции. Ги обединил овие знаења во кохерентна филозофија во која домот има централна улога.

Тој обрнал внимание и на изборот на место за живеење. Неговото забележување било дека таму каде што соседите често се болни и каде семејствата се распаѓаат – треба да се размисли зошто.

Како пример навел село каде половина од жителите постојано биле болни и умирале млади. Подоцна било откриено дека под нивните куќи течела подземна река.

Природни показатели: Здравото дрво со исправено стебло и богата крошна укажува на поволна локација. Кривите стебла и слабото зеленило – се предупредување.

Сонцето како природен сојузник

Јапонските судови забрануваат градба која блокира сончева светлина од соседните згради – и тоа не е случајно.

Ниши верувал дека човекот треба да биде изложен на сонце најмалку шест часа дневно. Современата медицина го потврдува тоа: недостатокот на сончева светлина влијае врз расположението, имунитетот, спиењето и метаболизмот.

Повисоките места се поповолни за живеење, додека пониските задржуваат влага и застојан воздух – фактори кои создаваат непријатност.

Материјалите се важни

Според експертите за фенг шуи, синтетичките материјали „не дишат“. Ниши препорачувал бетонските ѕидови да се компензираат со дрво, камен, глина и природен текстил.

Еден неочекуван совет: заоблете ги острите агли и направете врати во форма на лак. Источната филозофија смета дека острите агли предизвикуваат немир, а современите дизајнери забележуваат дека луѓето полесно се опуштаат во простори со меки линии.

Ергономија на секојдневието

Дури и висината на кујнската маса не е безначајна. Работа на премногу ниска површина може да предизвика болки во грбот и вратот. Ниши ја утврдил оптималната висина на 96 центиметри – според набљудувања за минимален физички напор.

Нередот како дијагноза

„Кога ќе забележев неред во домот, знаев дека е време за одмор“, велел Ниши. Хаосот може да биде сигнал дека телото е исцрпено и дека енергијата му е на граница.

Истражување на Универзитетот во Калифорнија покажа дека жените кои живеат во пренатрупани простори имаат повисоки нивоа на хроничен стрес. Нередот го зголемува стресот – и создава маѓепсан круг.

Професорот Џозеф Ферари објаснува дека луѓето тешко се разделуваат од предмети поради емоционална врзаност. Секој предмет носи спомен.

Пет предмети владеат со редот

Бабата на Ниши го научила: уреден ормар – уреден живот.

Методот е едноставен: секоја недела одберете пет предмети што не сте ги користеле со години. Донирајте ги, пренаменете ги или едноставно – отстранете ги.

Зошто пет? Затоа што не создава стрес, не бара подвиг и постепено го ослободува просторот. За една година тоа се 260 предмети, за две години – 520.

Фенг шуи ова го објаснува преку енергијата „чи“ – нередот го блокира нејзиниот тек. Чистејќи го домот, му овозможуваме на новото да влезе.

Постепеноста како стратегија

Заборавете на „пролетно чистење“ – тоа е сигурен пат кон исцрпеност. Наместо тоа, направете план со микро-задачи: денес една полица, утре фиока, задутре друга полица. Така нема отпор ниту замор.

Убавината како дел од удобноста

Ниши верувал дека домот треба да му годи на окото и да ја смирува душата. Сликите од природата, убавите вазни и декоративните предмети не се луксуз, туку начин да се создаде хармонична атмосфера.

Живите растенија имаат посебно место. Ниши препорачувал хлорофитум во кујната. Современите студии потврдуваат дека растенијата го подобруваат квалитетот на воздухот, ја зголемуваат влажноста и создаваат психолошка удобност. Луѓето со собни растенија поретко настинуваат и побрзо закрепнуваат од стрес.

Шемите на боја

Источната медицина им придава големо значење на боите во ентериерот. Жолтата и нејзините нијанси – праска, песочна и килибарна – се боите на здравјето и исцелувањето. Тие можат да се користат во украсите, текстилот и декорацијата.

За центарот на домот (зоната на здравјето според „Фенг шуи“) се погодни црвената, сината и зелената – боите на основните елементи.

Филозофијата на празнината

„Древните мудреци рекле: највредната работа во домот е празнината“, повторувал Ниши. Тоа звучи парадоксално во култура која го слави полнењето на секој простор.

Но празнината е простор за дишење, раст и нови можности. Јапонскиот концепт „ма“ означува празнина меѓу предметите што создава рамнотежа. Пренатрупан дом = живот без простор за мир или промена.

Научни докази

Нередот го зголемува кортизолот – хормонот на стресот. Влијае врз концентрацијата, спиењето и може да предизвика анксиозност. Луѓето што живеат во хаотични домови почесто пријавуваат нервоза и потешкотии со фокусирање.

Невронаучниците откриле дека префронталниот кортекс – делот на мозокот одговорен за планирање и одлучување – функционира поефикасно во организирани простори. Во хаос, мозокот троши енергија на непотребни визуелни информации.

Резиме – што нѝ порачува нашиот дом

Одложувам чистење, садови се натрупуваат, предметите се расфрлани – сигнал: уморна сум, преоптоварена, без рамнотежа. Кога средувам, чувствувам енергија и мир.

Современото време нè учи дека среќата лежи во купување. Собирање, складирање, натрупување – и се гушиме под тежината на непотребното. Освободувањето од вишокот е враќање кон себе.

Системот на Ниши е привлечен токму поради својата едноставност и здрав разум. Не бара херојски напор, скапа опрема или езотерично знаење – само свесност и ред.

Почнете сега

Не чекајте понеделник или „вистинско расположение“. Почнете полека:

• Отворете ги прозорците за светлина и воздух.

• Изберете едно мало место – полица, фиока, агол – и средете го.

• Одберете пет предмети што не сте ги користеле една година и ослободете се од нив.

• Засадете едно растение и ставете го таму каде што поминувате најмногу време.

• Погледнете околу себе – што ве радува, а што ве иритира? Променете барем еден детаљ.

Кацуџо Ниши починал во 1959 година, на 75-годишна возраст. Според некои извори, починал од радијациска болест по настаните од Втората светска војна. До последните денови останал силен, бистар и посветен на помагање на другите. Неговиот систем го надживеал својот автор и сè уште ги инспирира оние што се подготвени да ја слушнат мудроста на вековите.