Истражувачите веруваат дека природните варијации во океанските струи, кои го ограничуваат приливот на топла вода кон Арктикот, веројатно го ублажиле ефектот на глобалното затоплување. Сепак, тие предупредуваат дека станува збор за привремена оддишка и дека топењето најверојатно повторно ќе се забрза – со стапка околу двојно поголема од долгорочниот просек – во следните пет до десет години.

Привремена оддишка, а не закрепнување

Овие наоди не значат дека арктичкиот мраз се обновува. Површината на мразот во септември, кога достигнува годишен минимум, е преполовена од 1979 година, кога започнале сателитските мерења. Научниците нагласуваат дека климатската криза останува „недвосмислено реална“, а потребата за итно дејствување за да се избегнат најтешките последици останува непроменета.

Се смета дека причината за ова забавување се повеќедецениските флуктуации на струите во Атлантскиот и Тихиот океан. Сепак, се очекува дека подоцна во овој век Арктикот ќе остане без мраз, што ќе ги загрози и луѓето и дивиот свет во регионот, а дополнително ќе го засили глобалното затоплување.

Д-р Марк Ингланд, кој ја водел студијата, изјави: „Изненадувачки е, во време кога се дебатира дали глобалното затоплување се забрзува, ние да зборуваме за негово забавување.“

„Добрата вест е што пред 10 до 15 години, кога загубата на морски мраз се забрзуваше, некои тврдеа дека Арктикот ќе остане без мраз пред 2020 година. Но, сега природната варијабилност делумно го поништува губењето на мразот. Тоа ни купи малку време, но тоа е само привремена оддишка – кога ќе заврши, тоа нема да биде добра вест“, додаде тој.

Потврда во податоците и моделите

Истражувањето, објавено во списанието „Geophysical Research Letters“, користело два различни сета на податоци за нивото на арктичкиот морски мраз од 1979 година до денес, и забавувањето било забележано во сите месеци. Климатските модели покажуваат дека вакви појави не се сосема ретки и дека може да се случат неколку пати во текот на еден век. Важно е да се нагласи дека сите симулации предвидуваат повторно забрзување на губењето на мразот по вакви паузи.

Професорката Жулиен Строев од Универзитетскиот колеџ во Лондон истакна: „Знаеме дека климатските записи, било да се работи за глобални температури или морски мраз, можат да останат непроменети неколку години поради внатрешна климатска варијабилност.“ Нејзината анализа покажува дека за секој емитиран тон CO2 се губат околу 2,5 квадратни метри септемвриски мраз.

Професорот Ендру Шепард од Универзитетот „Northumbria“ додава клучен податок: „Знаеме дека арктичкиот морски мраз исто така се истенчува, па дури и ако површината не се намалува, волуменот продолжува да опаѓа. Нашите податоци покажуваат дека од 2010 година просечната октомвриска дебелина се намалува за 0,6 см годишно.“

„Климатската криза и понатаму е реална“

Слично забавување беше забележано и кај порастот на глобалните температури по големиот „El Niño“ во 1998 година, што беше наречено „пауза“, но потоа следуваше нагло зголемување. Дури и за време на таа пауза, планетата продолжи да акумулира топлина.

Д-р Ингланд категорично ја отфрла секоја помисла дека ова забавување ја доведува во прашање реалноста на климатските промени. „Климатските промени се недвосмислено реални, предизвикани од човечко делување и продолжуваат да претставуваат сериозна закана. Основната наука и итноста на климатските акции остануваат непроменети“, заклучи тој.