Во ноќта меѓу сабота, 25 октомври, и недела, 26 октомври 2025 година, Македонија преминува на зимско сметање на времето. Часовникот се поместува наназад за еден час точно во 03:00, па времето се враќа на 02:00. Тоа практично значи дека ноќта ќе трае еден час подолго и дека многумина ќе добијат дополнителен час сон.
Правилото важи ширум цела Европа на тој датум, а во Македонија поместувањето се изведува во 03:00 според летното време, со враќање на средноевропското време.
Што прават дополнителниот час и промената на времето на организмот
Иако есенското поместување на часовникот обично носи барем една ноќ со повеќе сон, самата промена на времето го нарушува внатрешниот биолошки часовник. Стручните организации за медицина на спиењето нагласуваат дека секоја сезонска промена на времето може краткотрајно да го наруши циркадијалниот ритам, да влијае врз квалитетот на спиењето и врз дневната будност. Поради тоа, со години се препорачува укинување на сезонските промени и задржување на стандардното време, кое подобро ја следи природната утринска светлина, се наведува во истражувањето „SleepReduction“.

Истражувањата покажуваат дека луѓето различно се приспособуваат на промената на времето. Лицата кои природно стануваат рано обично полесно се враќаат во ритам, додека „вечерните типови“ може да ги чувствуваат последиците и до една недела. Иако се добива еден час дополнителен сон, преминот може да предизвика краткотрајна поспаност преку ден, будни ноќи и чувство на нарушена рутина, бидејќи се менува времето на утринската светлина — главниот „диригент“ на нашиот внатрешен часовник.
Како побрзо да се прилагодите и го искористите дополнителниот час сон?
Не останувајте будни подолго во сабота навечер. Најчестата грешка е „да се потроши“ добиениот час со будност, што го отежнува прилагодувањето. Обидете се да останете блиску до вообичаеното време за легнување и будење.
Утринската светлина е најдобриот сојузник. Отворете ги ролетните или излезете на утринско светло во недела и во следните неколку дена. Раното изложување на природна светлина помага во „ресетирањето“ на внатрешниот биолошки часовник, велат научниците од Харвард.
Грижете се за хигиената на спиењето. Ограничете го кофеинот по пладне, избегнувајте алкохол пред спиење, исклучете ги екраните најмалку еден час пред легнување и одржувајте ја спалната соба мирна, темна и свежа.

Планирајте полесни активности во недела и понеделник. Ако можете, оставете ги позахтевните обврски за средината на неделата, додека телото повторно се стабилизира. Прилагодувањето на новиот ритам обично доаѓа во рок од неколку дена.
Кој особено треба да внимава?
Лицата со нарушувања на спиењето, хронични заболувања, како и оние што работат во смени, може да ги почувствуваат поизразено последиците од кратката временска промена — дури и во есенскиот правец. Стручните здруженија нагласуваат дека стандардното време подобро го штити јавното здравје, бидејќи е повеќе усогласено со утринската светлина, додека сезонските промени внесуваат непотребен циркадијален стрес.









