Но, најголемиот дел од новогодишните одлуки пропаѓаат. Дури и во првите недели по дочекот, мнозинството луѓе веќе се откажале од нив.

Сепак, не се сите приказни за неуспех исти – затоа што начинот на кој зборувате за неуспехот влијае и врз вашата мотивација, но и врз довербата на другите дека ќе се обидете повторно.

Па, што можеме да направиме откако сме се откажале од одлуката? Ги најавивме добрите намери пред пријателите и семејството, а сега треба да признаеме дека не успеало.

Истражувањата покажале дека формулацијата со која го опишувате неуспехот може да влијае на тоа како другите го доживуваат. А ако ги разбереме причините зошто најчесто не функционираат новогодишните одлуки, тоа може да ни помогне следниот пат да истраеме.

Всушност, можете да зборувате за вашите одлуки на начин што ќе го направи неуспехот поразбирлив – и ќе ја одржи мотивацијата да продолжите.

Како конструктивно да зборувате за неуспехот

Еден конструктивен пристап е да се фокусирате на прашањето: до кој степен неуспехот бил под ваша контрола. Истражувањата покажуваат дека за повеќето новогодишни одлуки се потребни вложувања, и време и пари.

На пример, подобрувањето на физичката форма бара време за вежбање, но често и пари за членарина во теретана или за опрема. Бидејќи и времето и парите се клучни ресурси за остварување цели, многу неуспеси се должат на недостиг од едното, од другото – или од двете.

Кога зборуваме за неуспешна одлука во минатото, моите истражувања покажуваат дека е подобро да се истакне недостигот од пари, отколку недостигот од време.

Во една студија од 2024 година, луѓето читале за измислени и реални учесници кои не успеале – или поради недостиг од пари или поради недостиг од време. Повеќето испитаници сметале дека личноста која не успеала поради недостиг од пари ќе има повеќе самоконтрола во иднина и ќе биде посигурна во остварувањето цели.

Овој ефект се појавил затоа што недостигот од пари се доживува како нешто што не се контролира лесно. Ако тоа било причината за неуспех, тогаш се смета дека личноста немала многу простор да направи поинаку.

Во истражувањето, најчестите неуспешни одлуки биле поврзани со слабеење, поздрава исхрана или вежбање. Испитаниците реагирале слично без оглед дали личноста била маж или жена – веројатно затоа што е реално да се претпостави дека на сите им требаат и време и пари за да постигнат одредена цел.

Улогата на времето

Прашањето за контролата добива поинаква форма кога размислуваме како да бидеме подобри следниот пат.

Кога зборуваме за минатото, корисно е да ги земеме предвид факторите надвор од наша контрола, затоа што тоа може да ја намали негативноста околу неуспехот и да ја зајакне вербата дека можеме да успееме во иднина. Тоа, на пример, може да значи да се земе предвид дека неуспехот бил поврзан со недостиг од пари или други ресурси.

Но, кога станува збор за иднината, подобро е да имаме активна перспектива за времето. Погледнете го распоредот и направете конкретни одлуки како ќе го распределите времето за целта – на пример, закажете термини за вежбање или однапред одвојте време за подготовка на здрави оброци. Ова помага да се вратиме во позиција на контрола, наместо да се чувствуваме како жртви на сопствениот распоред.

Една студија објавена во октомври 2025 година, која се фокусирала на тоа како недостигот од време доведува до откажување, покажала дека луѓето можат да си го вратат чувството на контрола ако зборуваат за „создавање време“, наместо за „имање време“. Луѓето кои ги опишувале неуспесите како проблем на тоа што не создале време чувствувале дека во иднина можат да постапат поинаку – и биле помотивирани да го направат тоа.

Причината е едноставна: „создавање време“ сугерира активен избор и управување со распоредот. Наспроти тоа, „немав време“ звучи како нешто што е надвор од ваша контрола и лесно може да се повтори.

На пример, ако кажете дека не сте создале време за вежбање, тоа значи дека во иднина можете да одлучите да создадете време. Но ако кажете дека не сте имале време, тоа остава впечаток дека околностите управуваат со вас – и дека истото може повторно да ве спречи.

Најдете радост во процесот

Уште една причина зошто толку многу луѓе тешко се држат до новогодишните одлуки е тоа што често се премногу амбициозни – или ја занемаруваат важната улога на радоста и задоволството во процесот.

Не е доволно само да имаме цел. Важно е и да пронајдеме радост на патот, како и вера дека навистина можеме да се промениме. На пример, некој може да сака подобра физичка форма и повеќе тренинзи, но кога ќе се обиде да оди во теретана, може да му недостига самодоверба да се пријави на групен час.

Без барем малку забава и чувство на смисла, тешко е да се истрае – дури и кога искрено ја сакаме промената. Затоа, размислете како целта може да стане попријатна: одберете активност што навистина ви одговара, направете си мало „наградување“ по напор, или потсетете се дека сте способни и дека напредокот е процес, не совршенство.

Не мора да чекате „нов почеток“

Трендот со новогодишните одлуки не е лош сам по себе. Иако звучи парадоксално да се започнува со доблесни навики веднаш по ноќ полна со алкохол и прејадување, истражувањата покажуваат дека може да имаме корист од таканаречениот „ефект на свеж почеток“ – кога новото поглавје во календарот создава чувство на чист лист и дополнителен поттик за подобри навики.

Но, не мора да го чекаме календарот за да ни даде нов старт. Можеме самите да си создадеме „нов почеток“, на пример, одлука за Денот на вљубените или за Велигден, и така повторно да ја засилиме мотивацијата да ги следиме нашите цели.