Жртви на вселенската трка

Во време на Студената војна, Соединетите Американски Држави и Советскиот Сојуз воделе жестока битка за превласт во вселената. Во таа трка, изгледало дека нема граници, а големите прекретници, од првиот сателит до слетувањето на Месечината, станале симбол на идеолошкиот конфликт. Сепак, многу од тие успеси не би биле можни без трагичната жртва на првите астронаути - животните.

Пред да почнат луѓето да патуваат во вселената, во вселената биле испраќани животни за да се тестираат системите за одржување на животот. Се сметало дека смртта на животното е помала жртва за вселенскиот програм отколку загубата на обучен астронаут. Ако еден цицач како куче или мајмун може да преживее во вселенското летало, заклучокот бил дека можат и луѓето.

Последниот лет на Лајка

За жал, тоа значело дека низ животот поминале голем број животни со славни, но трагично кратки кариери. Меѓу нив била и Лајка, мешанка териер, чие оригинално име било Кудрјавка. Таа била пронајдена на улиците на Москва и избрана за мисијата Спутник 2. На 3 ноември 1957 година, Лајка била лансирана во вселената, а нејзиното патување требало да обезбеди клучни податоци за преживување на цицачите во безтежинска состојба.

Сепак, за неа немало враќање. За време на лансирањето, пулсот на Лајка се утростручил, а се смирил дури кога дошла до безтежинска состојба. Само пет до седум часа подоцна, таа починала од комбинација на стрес и прегревање предизвикано од дефект на системот за контрола на температурата.

Однапред испланирана трагедија

Она што целата приказна ја прави уште потешка е фактот дека советските научници никогаш не планирале нејзино враќање. Тие биле свесни дека Лајка ќе умре во вселената. Дури и ако го преживеала почетниот стрес и прегревање, резервите на кислород биле доволни само за најмногу десет дена, по што би се задушила. Инженерот Евгениј Шабаров се присетил на последните моменти со Лајка на Земјата: „Откако ја сместивме Лајка во контејнерот и пред да го затвориме отворот, ја бакнавме по носот и ѝ посакавме среќен пат, знаејќи дека нема да го преживее летот.“

Задоцнето тагување на социјалните мрежи

Десетина години подоцна, кога овие детали станаа пошироко познати, приказната на Лајка предизвика бран тага и гнев на социјалните мрежи. „Тоа е одвратно и толку сурово,“ напишал еден корисник.

Друг додал: „Плачам секој пат кога ќе се сетам на Лајка. Нејзините последни моменти биле полни со збунетост, страв и стрес. Ниту едно животно не треба да помине низ нешто слично.“ Третиот коментар гласел: „Ова ми го скрши срцето, о мој Боже.“

Без оглед на трагичниот исход, Советскиот Сојуз го славел летот на Лајка како голема победа - таа станала првото животно што орбитирало околу Земјата, отворајќи пат за човечките истражувања на вселената.