Токму тоа ве очекува во Прованса, во Сен-Пол-де-Мозол, санаториумот кој е најпознат по тоа што во него престојувал Винсент ван Гог, кој токму овде ги создал некои од своите најпознати дела. Оваа историска градба денес може да се посети и да се впие дел од атмосферата што го инспирирала големиот сликар!

Сен-Пол-де-Мозол и денес работи психијатриската установа

Сен-Пол-де-Мозол е прилично оддалечен од најголемите градови во Прованса – од Авињон со автомобил се стигнува за околу половина час, а од Марсеј за нешто помалку од час и половина. Најблиското место е Сен-Реми-де-Прованс, оддалечено само околу 20 минути пешачење – идеална станица на патување низ оваа прекрасна француска област.

Сместен е во осамен агол на Прованса каде што и денес владее целосен мир. Самата зграда има долга историја, а во неа и денес функционира психијатриска установа. Но, еден дел е отворен за посети и посветен на престојот на Ван Гог меѓу овие ѕидини.

Винсент ван Гог во санаториумот побегнал од сопствените демони и таму создал повеќе од 150 дела

Винсент ван Гог во мавзолејот пристигнал во мај 1889 година, изморен од своите демони, но сè уште способен да ја види убавината која пркоси на болката. Тој добива мала соба со поглед на маслинови дрвја и лозја, а во зградата му е обезбеден ои атеље. Градината на санаториумот станува негов мотив, ноќното небо над Прованса се претвора во бескраен вртлог на ѕвезди, а маслиновите дрвја оживуваат во движење кое ги одразува неговите внатрешни борби.

Во Сен-Пол-де-Мозол настануваат повеќе од 150 слики и цртежи, меѓу кои најпозната е „Ѕвездена ноќ“. Иако престојувал под надзор, пациентите можеле слободно да шетаат по градините и околните полиња, а токму таа слобода на Ван Гог му овозможила создавачки занос кој светот и денес го слави.

Некои од вечните дела што настанале тука, покрај веќе споменатата „Ѕвездена ноќ“, се и прекрасните „Перуники“, „Маслиново дрво“, „Пченично поле со чемпреси“, „Првите чекори“, „Градина во санаториумот Сен-Пол“, „Ваза со перуники“, „Поправувачи на пат“…

Посетата вклучува прошетка по градините, посета на собата и ателјето на Ван Гог

Денес Сен-Пол-де-Мозол е отворен за посетители и ја чува атмосферата која ја чувствувал уметникот. Можно е да се разгледа неговата обновена соба и ателје, да се прошета по градините и да се видат репродукции на дела создадени токму на тие места. Интерактивните и едукативни поставки откриваат повеќе за историјата на психијатријата, начинот на лекување во 19. век и престојот на Ван Гог.

Билетот за оваа година чини 9 евра, а за 2026 година е најавено дека ќе чини 10 евра. Работното време се разликува во зависност од сезоната, па најдобро е сите детали да се проверат на официјалната страница на установата.

Сликањето и денес е дел од терапијата

Сен-Пол-де-Мозол станал психијатриска установа во 19 век, но историјата на самата зграда е многу подолга. Таа датира од римско време, кога овој предел бил дел од комплекс изграден околу монументалниот Мавзолеј од 1 век, по кој и денес носи име. Бенедиктинскиот манастир бил подигнат во 11 век и ја имал таа намена до крајот на 18 век, а комплексот до денес ја зачувал романичката убавина на каменот, едноставноста на линиите и мирот што се чувствува во секој конак.

Како психијатриска установа, за разлика од многу други тогашни санаториуми, Сен-Пол-де-Мозол практикувал хуман пристап кон лекувањето. И денес, уметноста е дел од терапијата, па сликањето и творењето сè уште се дел од програмата на лекување.