Нова студија открива: Дебелината кај човекот може да се поврзе со месецот кога е зачнат

Точка

16/04/2025

15:46

2.180

Големина на фонт

а а а

Сезоната во која сте зачнати може да има изненадувачко влијание врз тоа како функционира вашиот метаболизам денес. Истражувањата покажаа дека поединците зачнати во постудените месеци складираат масти поинаку од оние зачнати во потоплите месеци, пишува „Саенс алерт“ (Science alert).

Во новата студија објавена во престижното списание „Нејчр метаболизам“ (Nature Metabolism), научниците откриле дека луѓето зачнати во постудените месеци имаат поактивно кафено масно ткиво, помалку висцерални масти и понизок индекс на телесна маса (БМИ). Клучен механизам може да биде епигенетскиот „отпечаток“ што се формира пред или во моментот на зачнувањето.


Резултатите сугерираат дека месецот на зачнување може да има долгорочно влијание врз тоа колку сме склони кон таложење на телесните масти.

Според истражувањето на јапонските научници од Универзитетот Тохоку, луѓето зачнати во постудениот дел од годината, помеѓу средината на октомври и средината на април, имале поактивно кафено масно ткиво, поголема потрошувачка на енергија и помал дел од опасни висцерални масти во споредба со оние зачнати во потоплите месеци.

Некои претходни студии на глувци веќе покажаа дека студот може да предизвика епигенетски промени во спермата кои се пренесуваат на потомството.

Кога јапонските истражувачи се обиделе да ги применат овие наоди на луѓето, откриле дека луѓето зачнати во студените месеци имале 3,2 отсто поголема веројатност да имаат активни кафени масти, додека оние кои се зачнати во потоплите месеци имале поголема веројатност да немаат.

Во новата студија, испитаниците биле изложени два часа на температура од 19 степени Целзиусови. Истражувачите ја мереле активноста на нивната кафена маст со помош на ПЕТ скенови – и по изложување на студ и откако останале на собна температура.

Активноста на кафеавите маснотии беше значително повисока кај поединците зачнати во постудените делови од годината, помеѓу 1 јануари и 15 април и од 17 октомври до 31 декември, во споредба со оние зачнати во потоплиот дел од годината, помеѓу 16 април и 16 октомври.


Студијата, исто така, ги зеде предвид реалните метеоролошки податоци – температурата на воздухот и нејзините дневни осцилации во периодот на зачнувањето – и податоците покажаа слична поврзаност со активноста на кафеавите масти.

„Една од главните предности на нашата студија е деталната проценка на активноста на кафеавите масти со користење на златен стандард и голем примерок од здрави учесници. Нашиот добро дизајниран пристап и најголемиот примерок на терен ни овозможија да го документираме меѓугенерациското влијание на изложеноста на студ врз активноста на кафеавите масти кај луѓето“, забележале авторите.

За разлика од белата маст, која складира енергија, кафеавата маст согорува калории за да генерира топлина. Активирањето на ова ткиво е поврзано со подобрена регулација на гликозата, намалување на воспалителните процеси и помал ризик од метаболички болести како што е дијабетес тип 2. Токму затоа ова ткиво сè почесто се споменува во научните кругови како метаболички сојузник против дебелината.

Научниците следеле 356 здрави Јапонци на возраст од 20 до 39 години во студијата. Тие ја мереле нивната телесна маса, процентот на висцерална маснотија, дневната потрошувачка на енергија и нивото на активност на кафеави масти.

Луѓето зачнати во постудени месеци имале, во просек, понизок БМИ (околу 22), повеќе кафени масти и согорувале повеќе калории во мирување – што укажува на повисока базална стапка на метаболизам.


Научниците веруваат дека надворешните услови во моментот или непосредно пред зачнувањето би можеле епигенетски да ги репрограмираат герминативните клетки, особено спермата, и да остават трајна трага за тоа како ќе се развива метаболизмот.

„Знаеме дека околината може епигенетски да ги репрограмира клетките. Нашето истражување сугерира дека тоа може да се случи дури и пред зачнувањето, особено во контекст на изложеноста на температурата на родителите“, рекол водачот на студијата Такеши Јонеширо.

Анализата покажа дека времето на зачнување има поголемо влијание врз метаболизмот отколку самиот месец на раѓање, што сугерира дека клучните биолошки сигнали се присутни многу рано за време на ембрионалниот развој, веќе во фазата на зигот и бластоцист.

Авторите истакнуваат дека овие наоди, доколку се потврдат во поголеми примероци и кај други популации, би можеле да имаат важни импликации за превенција од дебелина, па дури и за развој на персонализирани интервенции во планирањето на бременоста.


„Ако знаеме дека изложеноста на студ може долгорочно да влијае на метаболизмот, можеби еден ден ќе можеме да ги советуваме паровите кои планираат дете да обрнат внимание на условите на околината – или дури и да развијат терапии кои имитираат такви состојби“, заклучил Јонеширо.

Сепак, тој нагласува дека станува збор за корелација, а не за причинско-последична врска: „Најдовме асоцијација, а не причинско-последична врска. Потребни се дополнителни истражувања за да се потврдат механизмите и да се тестираат кај различни популации“.