Стаорците не секогаш имаат најдобра репутација, но еден по име Ронин е поразличен од останатите бидејќи има „супер сетило за мирис“.
Ронин и неговата група стаорци кои душкаат мини имаат улога во спасувањето на невините цивили од скриените експлозиви, пишува Си-ен-ен.
Овој африкански џиновски стаорец неодамна поставил нов светски рекорд – како стаорец кој открил најмногу мини. Помеѓу август 2021 година и февруари 2025 година, Ронин открил 109 нагазни мини и 15 други неексплодирани убојни средства во регионот во близина на Сием Рип, Камбоџа.
„Постигнувањата на Ронин се доказ за неверојатниот потенцијал на стаорците“, изјавил менаџерот на проектот Фани, за Гинисовата книга на рекорди.
Нагазните мини се голем проблем во поранешните конфликтни зони. Експлозивно оружје, скриено во земјата, е дизајнирано да повреди или убие секој што ќе помине преку него. Само во Камбоџа, тие предизвикале повеќе од 65.000 смртни случаи и повредени од падот на бруталниот режим на Црвените Кмери во 1979 година, според извештајот на „Landmine and Cluster Munition Monitor“.
Нивната употреба е контроверзна поради нивната недискриминирачка природа и заканата што ја претставуваат неколку децении по завршувањето на конфликтите.
Тие исто така тешко се откриваат и елиминираат. Но тогаш настапуваат стаорците; нивната висока интелигенција, брзина и остро сетило за мирис ги прават вешти во идентификација на експлозиви. Стаорците исто така се премногу лесни за да активираат мини.
Се проценува дека околу 110 милиони нагазни мини сè уште се закопани во повеќе од 60 земји ширум светот, според непрофитната организација за откривање мини АПОПО. Во 2023 година, нагазните мини предизвикале 5.757 жртви ширум светот – од кои 37 отсто биле деца, според „Landmine Monitor“ од 2024 година.
Ронин е еден од повеќе од 100 стаорци кои АПОПО ги обучил да детектираат мирис на експлозивни хемикалии и да ги насочуваат нивните раководители до местото каде што се наоѓаат мините.
Стаорците исто така се обучени да откриваат туберкулоза во медицинските установи, помагајќи да се спречи ширењето на заразни болести.
Тим од белгиски непрофитни организации на стаорци кои душкаат мини можат да пребараат површина со големина на тениско игралиште за 30 минути – нешто за што на деминерот со детектор за метал ќе му требаат до четири дена.
Ронин, кој има пет години и е роден во Танзанија, е многу поголем од просечниот стаорец. Долг е околу 60 сантиметри – речиси колку мачка – и тежи околу пет килограми, според АПОПО.
Камбоџанската провинција Преа Вихеар, каде што беше распореден Ронин, има една од највисоките концентрации на нагазни мини во светот, по децениите конфликти во 20 век, вклучително и тешкото бомбардирање од страна на САД за време на Виетнамската војна.
САД фрлиле 2,7 милиони тони убојни средства – вклучувајќи касетни бомби и касетна муниција – во текот на четирите години бомбардирање на Камбоџа. Околу четвртина од касетните бомби не експлодирале, што значи дека останале активни и опасни, но надвор од видното поле, според извештајот на Конгресната служба за истражување на САД од 2019 година.
И покрај долгогодишните напори за деминирање, се проценува дека во Камбоџа сè уште постојат околу четири до шест милиони неексплодирани нагазни мини, според АПОПО.
Ронин го соборил светскиот рекорд кој претходно го држел Магава, друг стаорец обучен од АПОПО, кој идентификувал 71 нагазна мина и 38 неексплодирани убојни средства за време на пет години служба. Инаку Магава починал во јануари 2022 година.
