Од бродоградилишта до прехранбената индустрија, југословенските производи пристигнуваа до пазарите низ целиот свет – од Европа, преку Африка, па сè до Јужна Америка.

Еве еден преглед на најпознатите производи и индустрии што Југославија ги користеше за да го изгради својот имиџ на светската сцена.

Застава – автомобили што ги освоија пазарите

Кога некој ќе помисли на југословенскиот извоз, многумина прво помислуваат на Застава од Крагуевац. Модели како Фичо (Застава 750) и Стокец (Застава 101) беа продавани низ цела Источна Европа, додека Југото стигна и до американскиот пазар.

Особен успех беше во 1980-тите кога Југо ГВ стана најевтиниот автомобил во САД. Иако често беше предмет на шеги, Југото беше првиот автомобил од социјалистичкиот блок што се продаваше во Америка.

Бродоградба – бродови за целиот свет

Југославија беше бродоградбена сила, а бродоградилиштата во Пула, Сплит и Риека особено се издвојуваа. Уљаник произведуваше танкери и патнички бродови што пловеа по светските мориња, често за клиенти од Западна Европа и Блискиот Исток.

Југословенската бродоградба беше меѓу петте најдобри во светот по капацитет, а бродовите извезуваа технологија, како и вештини на локалните инженери.

Горење – апарати за домаќинство за европските пазари

Веќе во 1970-тите, Горење извезуваше шпорети, фрижидери и машини за перење во Германија, Австрија и други западноевропски земји. Во тоа време, Горење претставуваше мост помеѓу потрошувачите од социјалистичкиот Исток и Западот, нудејќи квалитет по пониска цена.

Енергоинвест – инженерски гигант од Сараево

Сараевскиот Енергоинвест беше симбол на технолошката моќ на Југославија. Компанијата дизајнираше и изгради енергетски системи, нафтоводи и фабрики во над 50 земји. Нивните најголеми проекти беа реализирани во Африка, Азија и Блискиот Исток, а производите на „Енергоинвест“ дури беа извезени во САД.

„Енергоинвест“ беше еден од ретките примери на компанија од социјалистичка земја која рамноправно се натпреваруваше со западните корпорации.

Борово – обувки што се носеа од Москва до Париз

Фабриката „Борово“ од Вуковар беше меѓу најголемите производители на обувки во Европа. Нејзините патики „Стартас“, елегантни „Боросани“, па дури и чизми, беа извезувани низ цела Источна Европа и Блискиот Исток.

Во осумдесеттите години, „Борово“ годишно произведуваше повеќе од 20 милиони пара обувки, а значаен дел завршуваше на странските пазари.

Галеб и текстилната индустрија – маици за светот

Фабриката „Галеб“ во Омиш, заедно со „Планик“, „Вартекс“ и други текстилни гиганти, ги снабдуваа домашните и странските пазари.

Маиците на „Галеб“ беа познати по својот едноставен дизајн и квалитет, а се извезуваа во земјите на Блискиот Исток, Скандинавија и Западна Европа.

Југословенскиот текстил беше баран бидејќи комбинираше квалитетно производство и поволна цена.

ИНА – енергија што ги полнеше резервоарите низ светот

Хрватската ИНА беше клучен играч во регионалната нафтена индустрија. Југославија извезуваше нафтени производи и гас, а ИНА имаше стратешки договори со земји како Ирак, Либија и Египет.

Покрај горивото, компанијата извезуваше технологија и знаење, што ѝ носеше на Југославија приход од девизи.

Слатки, сокови и познатата Вегета

Југословенската прехранбена индустрија имаше свои извозни адути, како што се:

Краш – чоколади и бомбони популарни низ цела Источна Европа,

Фруктал – сокови што се продаваа низ цела Западна Европа,

Подравка Вегета – зачин што го најде својот пат до кујните во над 30 земји низ целиот свет. Вегета беше вистински амбасадор на југословенскиот бренд и сè уште е присутна на глобалниот пазар денес.

Остатокот од текстот можете да го прочитате ТУКА.