Малкумина веднаш би знаеле дека титулата најмал град во Европа ја понел Хум, скриен бисер во срцето на Истра, во денешна Хрватска.
На север од Истра, во Хрватска, на рид опкружен со шуми и лозја, се наоѓа Хум, град кој се смета за најмалиот град во Европа.
Со само околу триесет жители, Хум е многу повеќе од интересна статистика. Овој мал град е жив споменик на историјата, традицијата и упорноста да се зачува идентитетот и покрај неуморливото течење на времето.
Хум, кој се наоѓа на околу шест часа возење од Белград, првпат се споменува во пишаните извори уште во 12 век, кога бил важен во рамките на феудалниот систем. Градот е опкружен со камени ѕидини, а неговиот влез е чуван од масивни градски порти од 1562 година, украсени со релјефи кои сведочат за богатото минато на ова место.
Внатре во ѕидините има само неколку камени куќи, мала градска колиба и црквата „Успение на Пресвета Богородица“, чија камбанарија доминира над панорамата.
Иако мал по површина, Хум има урбана структура и градски статус, што го издвојува од селата и населбите низ цела Европа.
Уникатниот обичај за избор на градоначалник привлекува посебно внимание. Секоја година, во втората недела од јуни, градоначалникот на Хум се избира со традиционално гласање со употреба на дрвени стапови со засеци, според стариот глаголски обичај.
Денес Хум е и туристичка атракција. Посетители од целиот свет доаѓаат да шетаат по улицата, која е долга само неколку десетици метри, да ја пробаат локалната истарска кујна и познатата ракија од имела од Хум, како и да го почувствуваат мирот што стана реткост во модерна Европа.
И покрај малиот број жители, градот живее преку културата, настаните и интересот на туристите. Најпознат е по Глаголичката алеја и по ракијата „биска“.
Хум е симбол на траење, место каде што историјата не се чита од книги, туку се доживува. Во времето на големите градови и брзиот живот, Хум останува тивка, но силна порака дека вредноста на едно место не се мери според бројот на жители, туку според приказните што ги носи.
