Според информациите, Лондон би ѝ плаќал на Македонија за секој мигрант што ќе го прифати, а истовремено би инвестирал во земјата и во нејзината безбедност – со акцент на „одвраќање на руското влијание“. Мигрантите, пак, би можеле да побараат азил во Македонија или да добијат работни визи во сектори со недостиг на работна сила. Притоа, тие немало да бидат притворени и би имале слобода да заминат доколку сакаат, пишува „The Times“.

Официјален демант: Македонија не прифаќа мигранти

Овие тврдења, сепак, беа категорично демантирани и од британскиот амбасадор Метју Лосон и од македонската влада.

На прес-конференцијата одржана на 17 мај 2025 година, кога премиерот Христијан Мицкоски го претстави Договорот за стратешко партнерство меѓу Северна Македонија и Обединетото Кралство, амбасадорот Лосон беше директен:

„Како дел од договорите, земјата се согласи да се приклучи на заедничката мисија во однос на мигрантите. Но тоа се однесува на соработка на полициските сили, справување со криминални банди и подобро споделување разузнавачки информации, што веќе се прави со неколку други европски земји. Сосема друга приказна е прифаќањето мигранти, не се работи за тоа. Сакам да бидам јасен во тој дел.“

И портпаролката на Владата, Марија Митева, ја повтори истата позиција:

„Ваквиот напис е за внатрешно-политичка употреба. Единствената вистина е таа што ја кажа и амбасадорот на Британија во Македонија Метју Лосон во јавна изјава во мај, кога категорично ги отфрли тврдењата дека Македонија ќе прифаќа мигранти.“

Контекст: британскиот план за „центри за враќање“

Идејата за користење трети земји како локации за мигрантски центри не е нова. Шемата првично беше развиена за време на Борис Џонсон, продолжена под Риши Сунак, а потоа укината од премиерот Кир Стармер веднаш по преземањето на функцијата.

Планот за „Rwanda scheme“ предвидуваше нелегалните мигранти и барателите на азил да се испраќаат во Руанда за обработка и преселување, но Стармер ја прогласи програмата за неефикасна и вети дека ќе се фокусира на „разбивање на бандите што шверцуваат луѓе преку граници“.

Сепак, по рекордниот број преминувања на мигранти преку Ла Манш — над 39.000 само оваа година, што претставува зголемување од 17 проценти во споредба со минатата година — британската влада повторно бара алтернативи.

Освен со Македонија, Лондон води разговори и со Косово, додека Босна и Херцеговина веќе ја исклучи можноста да прифати ваков центар.

Што навистина предвидува договорот меѓу Скопје и Лондон

На 16 мај, во Тирана, премиерите Христијан Мицкоски и Кир Стармер постигнаа согласност за Договор за стратешко партнерство меѓу Македонија и Обединетото Кралство на Велика Британија и Северна Ирска.

„Овој договор претставува ново поглавје во односите меѓу двете држави и претставува клучна основа за подоцнежна економска и политичка соработка“, изјави Мицкоски по средбата, нагласувајќи дека договорот ја позиционира земјата во сферата на интересите и делувањето на Обединетото Кралство, една од највлијателните политички и економски сили во светот.

Амбасадорот Лосон тогаш повтори дека нема никакви тајни договори за прифаќање мигранти и дека соработката со Велика Британија се однесува единствено на борба против криминалните мрежи и подобра координација меѓу полициските служби.

Иако британските медиуми повторно ја отворија темата за евентуални „центри за враќање“ на Балканот, Владата во Скопје и британската амбасада во Македонија ја исклучуваат секоја можност Македонија да стане дестинација за неуспешни баратели на азил.

Во момент кога бројот на мигранти кои пристигнуваат во Обединетото Кралство достигна историски рекорд, Македонија се наоѓа во нови дипломатски односи со Британија — но, како што вели амбасадорот Лосон, „соработката е безбедносна, а не миграциска“.