Тие се резултат на првото мапирање на депониите низ европскиот континент, спроведено заеднички од „The Guardian“, „Watershed Investigations“ и „Investigate Europe“.

Експертите се особено загрижени што многу од овие депонии содржат токсични супстанции, како што се „вечни хемикалии“ (PFAS) и полихлорирани бифенили (PCB), кои можат да навлезат во водните патишта, почвата и екосистемите, загрозувајќи го здравјето на луѓето и животната средина.

500.000 депонии на европскиот континент - многу од нив се ризик

Истражувањето открива дека на континентот има околу 500.000 депонии, од кои многу се постари и не ги исполнуваат прописите за заштита од загадување.

Во Велика Британија има околу 22.000 од нив, додека приближно 28% од европските депонии се наоѓаат во области склони кон поплави, што значи дека постои ризик од ширење на опасни материјали во околните водни патишта и почва.

Проф. Патрик Бирн од Универзитетот во Ливерпул истакнува дека некои од овие депонии веќе предизвикале сериозен проблем со загадувањето, вклучително и труење на водите со токсични хемикалии во природните резервати и популарните туристички дестинации.

Современите депонии ги следат стандардите за контрола на загадувањето, додека постарите често немаат процедури за спречување на контаминација, вклучително и на водата за пиење - што е особено загрижувачко во контекст на климатските промени, кои доведуваат до сè почести поплави и ерозија.

Многу депонии содржат физички отпад како што се пластика и градежни материјали, но исто така и токсични метали и хемикалии како што се PFAS и PCB. Во некои случаи, тестирањето покажа дека концентрациите на PFAS во водата за пиење ги надминуваат дозволените нивоа и до 20 пати.

Неопходна санација на старите депонии

Европските институции немаат централизирани регистри на депонии, а податоците од земјите-членки често се фрагментирани и тешко достапни. Многу депонии се наоѓаат во области каде што квалитетот на подземните води е веќе деградиран, и се признава дека многу депонии придонесуваат за ова загадување.

Проценките покажуваат дека околу 140.000 депонии потенцијално се наоѓаат во зони со висок ризик од поплави, што дополнително ја влошува ситуацијата и го зголемува ризикот за луѓето и животната средина.

Додека поновите депонии се модернизирани и под строг надзор, старите претставуваат сериозна закана, бидејќи не е секогаш познато кои токсични супстанции содржат или до кој степен загадувањето е веќе присутно.

Постои итна потреба од подобро следење и управување со овие локации, особено за заштита на водотеците кои служат како извори на вода за пиење за милиони луѓе.

Еколозите и експертите предупредуваат дека со влошувањето на климатските промени, депониите на речните брегови и во поплавните подрачја ќе претставуваат сè поголема закана, бидејќи ерозијата и бурите можат да го забрзаат ширењето на опасните материјали во животната средина. Тие велат дека најризичните депонии треба да се идентификуваат и санираат пред да предизвикаат уште поголеми еколошки проблеми.