Генерализираното анксиозно растројство и вообичаената анксиозност можат да се чини како слични, што го отежнува нивното разликување. Разбирањето на клучните разлики помеѓу двете состојби е од суштинско значење за да се препознае кога е време да се побара помош, вели Арчан Сингал, психолог и семеен терапевт, пренесува Onlymyhealth.

Анксиозноста во основа е механизам за преживување. Таа ни помага да се подготвиме за предизвиците и да одговориме на потенцијалните закани. Според StatPearls, таа е тесно поврзана со стравот. Се појавува како состојба на умот насочена кон идни настани и вклучува сложена комбинација на ментални, емоционални, физички реакции и однесувања кои имаат за цел подготовка за претстојните ситуации што се перципираат како заканувачки.

Анксиозното растројство е поширок поим кој вклучува различни видови на нарушувања поврзани со анксиозност, додека генерализираното анксиозно растројство е еден од неговите специфични типови.

Што е генерализирано анксиозно растројство?

Генерализираното анксиозно растројство (ГАД) предизвикува страв, загриженост и постојано чувство на преоптоварување и ги погодува и децата и возрасните. Се карактеризира со прекумерна, честа и нереална грижа за секојдневните работи, како што се работните обврски, здравјето или домашните обврски, вели Сингал.

Кога го имате ова нарушување, вашите стравови и нервоза се како да се вртите во круг. Можеби знаете дека се претерани, но не можете да се ослободите од нив. Симптомите можат да се менуваат со текот на времето, а често се поизразени во стресни ситуации – вели тој.

Според Џон Хопкинс Медицина, симптомите на ГАД вклучуваат:

• Проблеми со заспивање и одржување на спиење (несоница)

• Треперење

• Мускулен спазам

• Главоболки

• Раздразливост

• Потење

• Чувство на топлина

• Вртоглавица

• Отежнато дишење

• Гадење

• Често мокрење

• Грутка во грлото

• Замор

• Проблеми со концентрацијата и одлучувањето

• Лесно вознемирување

• Тешкотии при релаксација

Овие симптоми често траат со месеци или години, сериозно влијаејќи на секојдневниот живот, работата и личните односи.

Нормална анксиозност

Сите ние во одреден момент доживуваме анксиозност, особено кога се соочуваме со стресни ситуации како што се испити, работни рокови или значајни животни промени.

Ова се нарекува нормална анксиозност или ситуациона анксиозност. Симптомите може да вклучуваат забрзано отчукување на срцето, испотени дланки или чувство на нервоза, но тие се пропорционални на ситуацијата и значително не се мешаат во секојдневните активности – објаснува Сингал.

Клучната разлика е во тоа што овие чувства се контекстуални, може да се контролираат и исчезнуваат кога ќе заврши стресната ситуација.

Клучни разлики помеѓу ГАД и нормалната анксиозност

Еве неколку клучни разлики помеѓу ГАД и нормалната анксиозност цитирани од Сингал:

• Времетраење и фреквенција: Нормалната анксиозност е привремена и специфична за ситуацијата, додека ГАД трае шест месеци или подолго и е присутна речиси секој ден.

• Влијание врз секојдневниот живот: ГАД се меша во работата, врските и општото функционирање, додека нормалната анксиозност обично не предизвикува сериозни тешкотии.

• Интензитет: ГАД вклучува прекумерна и неконтролирана грижа, додека нормалната анксиозност обично е соодветна на ситуацијата.

Кога да побарате помош

Ако анксиозноста стане преголема, постојана или попречува во секојдневните активности, време е да побарате стручна помош. Некои од знаците кои укажуваат на потреба од интервенција вклучуваат:

• Чувство на вознемиреност поголемиот дел од денот без очигледна причина

• Тешкотии да се контролираат грижите, дури и за мали нешта

• Физички симптоми како гадење, главоболка или забрзан пулс

• Избегнување ситуации поради прекумерен страв или анксиозност

• Пад на работната способност или врските поради анксиозност

• Додека нормалната анксиозност е вообичаена, природна реакција на стресот, ГАД е сериозно ментално растројство кое бара третман, како што е когнитивна бихејвиорална терапија (КБТ) или лекови, за да им помогне на луѓето ефикасно да управуваат со нивните симптоми. Ако вие или некој што го познавате доживува анксиозност што влијае на секојдневниот живот, имајте на ум дека професионалната помош е важен чекор кон закрепнување, вели семеен терапевт.