Во стресни ситуации, надбубрежните жлезди лачат повеќе кортизол во крвотокот, зголемувајќи го бројот на срцеви отчукувања и крвниот притисок во очекување на закана. Ова е природен одговор на телото „бори се или бегај“, кој ве подготвува да избегнете или да се соочите со опасноста.

„Знаејќи колку е важен за опстанок, кортизолот сам по себе не е воопшто лош. Проблемот се јавува кога вашиот систем произведува премногу кортизол или никогаш не се враќа во состојба на хомеостаза, оставајќи ве во состојба на постојан, хроничен стрес. Кога прекумерното количество кортизол „нагрне“ во крвотокот, тоа може да биде прилично штетно за вашето физичко и ментално здравје“, зборува д-р Кевин Хафман.

Знаци на високо ниво на кортизол

Терминот висок или покачен кортизол е биолошка состојба. Меѓутоа, тоа не е клиничка дијагноза бидејќи акутните нивоа на овој хормон природно паѓаат. Благодарение на природната способност на телото да закрепнува, можете да се заздравите од стресот со позитивни навики и фактори на начини на живот, како што се соодветен сон и редовно вежбање.

Дијагнозата ќе биде поставена само кога стресот ќе стане хроничен или поврзан со болеста. Абнормалното ниво на кортизол може да се открие преку тестови на урина, крв и плунка, а постојат одредени знаци и симптоми кои можат да укажуваат на високи нивоа на овој хормон.

• Нарушување на сонот: Кога сте под голем стрес, релаксирањето и добриот сон може да бидат предизвик.

• Мускулна слабост: Влијае на тоа како телото ги обработува протеините и јаглехидратите. Доколку се чувствувате особено слаби и уморни после типичен тренинг, тоа може да се должи на скокот на кортизолот.

• Анксиозност: Може да станете раздразливи, да забележите дека срцето ви забрзува и дека имате недостаток на воздух.

• Лоша меморија и тешкотии со концентрацијата: Можеби ќе ви биде тешко да запомните информации или да се концентрирате на задачи кога сте под голем стрес.

• Чести настинки: Значителна количина на кортизол во телото може да биде одговорна за слабеење на телесниот систем против вируси и инфекции.

• Синдром на нервозно дебело црево: Микробиомот на цревата и нервниот систем се тесно поврзани. Стресот потенцијално може да предизвика проблеми со варењето.

• Хирзутизам: Високото ниво на кортизол може да ги стимулира фоликулите што води до нивен абнормален раст.

Последици од долгорочно високо ниво на кортизол

Кортизолот е неопходен, меѓутоа, хроничниот стрес и прекумерното производство на истиот, може да бидат препрека на останатите хормонски процеси во телото како што се метаболизмот, имунитетот и репродуктивниот систем и на крајот да придонесат за посериозни здравствени последици, вклучително:

• Намалено либидо: Постојано високо ниво на кортизол може да доведе до недостаток на сексуален нагон и замор на надбубрежните жлезди. Низок кортизол придонесува за намалено либидо.

• Нередовна менструација: Аменореја се јавува кога менструацијата целосно ќе престане. Кога се под стрес, жлездите лачат повеќе ендорфин и кортизол, прекинувајќи ја овулацијата и правилното производство на хормони. Ова може да доведе до неправилни менструални циклуси и аменореја.

• Проблеми со менталното здравје: Хроничниот стрес е поврзан со неколку психолошки проблеми, како што се анксиозноста и депресијата. Прекумерниот притисок и недостатокот на решенија, исто така, може да го зголемат ризикот од потпирање на супстанции, како што се нелегалните дроги и алкохол, како механизми за соочување.