Рускиот претседател Владимир Путин за време на официјалната посета на Киргистан објави дека Москва ја истражува можноста за изградба на прва нуклеарна електрана во таа земја.
Проектот би се базирал на руска технологија на мал модуларен реактор (SMR), за која Путин нагласи дека „ги исполнува најстрогите безбедносни и еколошки стандарди“. „Можноста за изградба на првата нуклеарна електрана со користење на напредна руска технологија на мали модуларни реактори моментално се разгледува“, рече Путин на заедничката прес-конференција со киргистанскиот претседател Садир Џапаров.
Двајцата лидери потпишаа серија договори за стратешко партнерство, вклучувајќи ја и изградбата на голема соларна електрана во регионот Исик-Кул. Русија, која е сè уште најголем трговски и инвестициски партнер на Киргистан, инвестирала речиси две милијарди долари во таа земја. „Нашите односи се развиваат врз основа на меѓусебно почитување и ценење на меѓусебните интереси“, нагласи Путин, додека Џапаров истакна дека Киргистан ја гледа Русија како „сигурен стратешки сојузник“.
Посетата се одржа пред самитот на Организацијата на договорот за колективна безбедност (ОДБК) во Бишкек, каде што Русија дополнително го зајакна своето воено и економско присуство во регионот. Најавата за нуклеарната електрана доаѓа во време кога Русија интензивно ги промовира своите мали модуларни реактори на глобалниот пазар. Со години, Росатом учествува во санацијата на старите рудници за ураниум во Киргистан, што беше предуслов за подлабока нуклеарна соработка.
Прашањето за одлагање на ураниумот во Киргистан е клучно. Земјата има неколку големи, опасни јаловишта, особено во Маилу-Су и Мин-Куш, кои претставуваат сериозен еколошки ризик.
Како одговор, Русија, преку „Росатом“, формално се приклучи на напорите за рехабилитација под покровителство на Меѓудржавната програма за целна територијална рехабилитација на „EurAzEC“. „Росатом“, преку својата подружница, Државната корпорација за нуклеарна енергија, се вклучува во сложени технички процеси на санација, кои вклучуваат стабилизација и енкапсулација на одлагалишта на опасен отпад за ублажување на ризиците од ерозија и истекување на радионуклиди во хидролошките системи.
Во заднина на овие енергетски договори, се водат и интензивни преговори за завршување на војната во Украина, во кои американската администрација на Доналд Трамп игра клучна улога. Според извори во Вашингтон, специјалниот пратеник Стив Виткоф речиси секојдневно разговара со руски и украински претставници. Според Белата куќа протечениот мировен план од 28 точки, кој предизвика бура од реакции минатата недела, не е „руска листа на желби“, туку заеднички предлог за кој сите страни придонеле. Сепак, документот вклучува барања што Киев ги смета за неприфатливи – целосно предавање на Донбас, драстично намалување на украинската армија и трајна забрана за влез на Украина во НАТО. Најавата за нуклеарниот проект во Киргистан дополнително потврдува дека Москва и покрај санкциите и војната, продолжува активно да го проширува своето економско и енергетско влијание во постсоветскиот простор, пишуваат светските медиумите.
