Во просторија без ДНК лабораторија и без сопствена комора за ладење, форензичкиот тим на болницата Насер во Газа се соочува со предизвиците што ги носи мирот.
Во изминатите единаесет дена, израелските власти вратија 195 палестински тела во Газа во замена за телата на 13 израелски заложници, како дел од прекинот на огнот постигнат со посредство на американскиот претседател Доналд Трамп.
Фотографиите објавени од здравствените власти во Газа покажуваат некои тела во напредна фаза на распаѓање, облечени во цивилна облека или голи освен во долна облека, со повеќекратни повреди. Многумина имале врзани раце зад грб, а лекарите велат дека некои пристигнале со заврзани очи или со јаже завиткано околу вратот.
Форензичкиот тим во болницата Насер, речиси без ресурси, се обидува да го утврди идентитетот на жртвите и обемот на можна тортура.
Раководителот на одделот, д-р Ахмед Деир, вели дека најголемиот проблем е недостатокот на ладилници. Телата пристигнуваат целосно замрзнати и им требаат денови за да се одмрзнат, што ги прави дури и основните методи за идентификација, како што е споредувањето на забите, невозможни.
„Ситуацијата е исклучително тешка“, рече тој. „Ако чекаме телата да се одмрзнат, распаѓањето започнува речиси веднаш и ја губиме можноста правилно да ги испитаме. Затоа, најреалниот метод е да земеме примероци и да ја документираме состојбата на телата додека ги примаме.“
Фотографиите што ги прегледа Би-би-си покажуваат десетици тела – некои во цивилна облека, некои речиси голи, некои со длабоки траги од врзување околу зглобовите и глуждовите.
Д-р Ала ал-Астал, член на форензичкиот тим, рече дека некои од телата покажуваат „знаци на тортура“, вклучувајќи модринки и знаци на врзување.
„Имало случаи каде што рацете биле толку цврсто врзани што дотокот на крв бил прекинат, предизвикувајќи оштетување на ткивото. Имало длабоки вдлабнатини околу очите од завоите, толку силни што оставале трајни траги на кожата“, рече тој.
Д-р Астал, исто така, ги истакнал случаите со траги околу вратот што би можеле да укажуваат на задушување или бесење. „За да го утврдиме тоа, ќе треба да направиме обдукција, но телото било замрзнато, па затоа не било отворено.“
Самех Јасин Хамад, член на владиниот комитет контролиран од Хамас кој ги прима телата, рече дека многумина покажувале знаци на тешки тепања и убодни рани на градите или лицето.
Кога Би-би-си ги праша за наводите на лекарите, израелската војска одговори дека дејствува „во целосна согласност со меѓународното право“ и дека „сите тела што биле вратени биле на борци од Газа“.
За форензичките научници во болницата Насер, сега е дополнителен предизвик да се утврди кои се лицата чии тела биле вратени – борци на Хамас убиени во конфликтот, цивили или притвореници кои починале во израелски притвор.
Некои од телата имаат ленти за глава на Хамас или воени чизми, но повеќето се во цивилна облека или голи, што го отежнува нивното разликување.
Од 195 тела, Израел обезбеди информации само за шест, а пет од тие идентитети се покажаа како неточни, рече Хамад од одборот за форензика.
„Израел сигурно ги има сите информации за овие тела, но не ги сподели со нас преку Црвениот крст“, рече д-р Деир. „Тие испратија ДНК профили за околу половина од телата, но не и датум на смрт, место на притвор или околности на повреда“.
Со месеци, бројни извештаи од организации за човекови права укажуваат на широко распространета злоупотреба на притворениците во израелскиот воен објект Сде Теиман, особено во првите месеци по почетокот на војната во октомври 2023 година.
