Меѓу САД и Венецуела беснее конфликт поради наводни испораки на дрога во Карипското Море, но во игра се и најголемите резерви на нафта во светот.

Тоа го пишува Дојче Веле (DW), кој наведува дека на отворено море се одвиваат сцени на потера.

Американската војска пука на бродови во кои наводно има дрога, Вашингтон и Каракас мобилизираат трупи и си испраќаат меѓусебни предупредувања.

На прв поглед, САД сакаат да ја спречат трговијата со дрога од Венецуела преку отворено море кон Америка.

Но, зад кулисите веќе се шпекулира за иднината на владетелот Николас Мадуро.

А тој, со својот социјалистички режим, седи врз најголемите залихи на нафта во светот.

Позадина на конфликтот

„Сегашниот конфликт меѓу САД и Венецуела е многу повеќе од идеолошки спор – тој е одраз на поширока трка по енергенси, пазари и геополитичко влијание во регионот“, вели за DW Демијан Регер од канцеларијата на германската фондација Ханс Зајдел во Каракас.

Тензиите не постојат само со САД, туку се обновуваат и старите спорови со соседна Гвајана.

Откако во Гвајана беа откриени големи наоѓалишта на нафта, режимот на Мадуро повторно ги активира старите територијални барања за делови од територијата на соседната земја, што би му овозможиле на Каракас пристап до тие резерви.

Мадуро се повикува на стари договори со поранешната британска колонијална сила.

Подем на Гвајана

Од 2015 година, количината на произведена нафта во Гвајана постојано расте.

„Додека Каракас ги потврдува своите барања, САД дипломатски и воено ја обезбедуваат Гвајана, со цел да ги заштитат инвестициите на своите енергетски компании вредни милијарди долари“, објаснува Регер.

Сегашната воена операција на САД против Венецуела има уште еден ефект: во случај на можна инвазија на Гвајана од страна на Венецуела – што Мадуро постојано го спомнува – американските сили би биле брзо присутни на теренот.

Во Гвајана се активни американските компании „ЕксонМобил“ и „Шеврон“.

Нивните инвестиции помогнаа производството на нафта во земјата да се зголеми на околу еден милион барели дневно.

Венецуелците кон крајот на 2023 година, на референдум распишан од Мадуро, ја потврдија тврдата позиција на Каракас дека има суверенитет над со нафта и руди богатиот регион Есекибо во соседна Гвајана.

Падот на Венецуела

Додека режимот на Мадуро со завист гледа на нафтениот бум во Гвајана, домашната индустрија и понатаму е во распад.

Тоа е, пред сè, последица на лошото водење на политиката.

Венецуелската државна нафтена компанија PDVSA, некогаш еден од најдобро организираните енергетски концерни во Јужна Америка, е претворена во продолжена рака на социјалистичките власти.

Наместо експерти кои ја разбираат работата, управувањето го преземале партиски кадри без соодветна стручност.

Производството опадна од околу 138 милиони тони (2013) на 34,5 милиони тони (2021), а само во последните години бележи блага стабилизација.

Падот дополнително е забрзан со американските санкции, откако венецуелските социјалисти во 2015 година го игнорираа тежокото поразување на парламентарните избори и ја зајакнаа репресијата врз опозицијата.

Кина профитира

Еден од оние кои профитираат од оваа ситуација е Пекинг.

Поради американските санкции, кои на Венецуела значително ѝ го отежнуваат или целосно ѝ го онеможуваат пристапот до американскиот пазар, Каракас големиот дел од својот извоз го пласира на Кина со големи попусти, преку таканаречени „сиви флоти“.

На тој начин, Кина доаѓа до евтина нафта — и веќе презема мерки за да го обезбеди снабдувањето и во иднина.

Според извештаи на венецуелските медиуми, Венецуела и кинеската компанија „Чајна Конкорд Рисорсиз Корпорејшн“ (CCRC) потпишале договор за соработка.

Планирана е изградба на пловечка платформа која до крајот на 2026 година треба петкратно да ја зголеми дневната производство на нафта во некои нафтени полиња – до 60.000 барели дневно.

Тоа го овозможува законот против блокада, усвоен во 2020 година, кој им овозможува на странските инвеститори да вложуваат во Венецуела и покрај американските санкции.

„За Пекинг, Венецуела е моментално атрактивна бидејќи испорачува евтина сурова нафта, иако кинеските рафинерии не се оптимално прилагодени за тешката венецуелска нафта, а транспортните патишта се долги. Геополитички, Кина со тоа следи две цели: покрива дел од своите енергетски потреби по поволна цена и истовремено ја заобиколува американската политика на санкции, со што го потврдува својот стремеж да биде присутна во Латинска Америка како противтежа на Вашингтон“, вели Регер.

За иднината тоа значи: додека санкциите се на сила, Венецуела ќе остане „дисконтен снабдувач“ (discount supplier), односно добавувач кој поради изолацијата мора да продава по ниски цени.

Доколку земјата повторно добие пристап до пазарите на САД или Европа, Кина би можела да го изгуби влијанието, бидејќи тогаш Каракас би можел да ја продава нафтата по значително поповолни услови.

Мадуро се обраќа кон Европа

Токму затоа Мадуро сега се обидува да ја привлече Европа.

Таа моментално е само набљудувач, додека светските сили – САД и Кина – ги обезбедуваат своите позиции во регионот.

„Уште колку долго Европа ќе се покорува на директивите од Вашингтон? Тука сте слободни, дојдете и произведувајте, ајде да продолжиме со производството со или без дозволи“, бил повикот на Мадуро кон Европејците на прес-конференцијата почетокот на септември, каде што ги повика да ги игнорираат американските санкции и да дојдат во Венецуела.

Останува да се види дали Мадуро ќе има успех со тој повик.

Европските нафтени компании, како шпанскиот „Репсол“, моментално се во фаза на чекање.

Американските санкции им поставуваат строги ограничувања за работа во Венецуела.

Но, уште една причина за дистанца на Европа е самиот Мадуро: тешките прекршувања на човековите права од неговата влада и наводната изборна измама на изборите во 2024 година.