НАСА испраќа четворица одбрани на Марс: Ќе живеат на Црвената планета една година, но постои една цака

Точка

15/09/2025

19:09

405

Големина на фонт

а а а

Четворица внимателно избрани истражувачи-волонтери наскоро ќе се збогуваат со надворешниот свет за повеќе од една година. Во недела, на 19 октомври, тие ќе влезат во специјализирано живеалиште во вселенскиот центар Џонсон во Хјустон за да започнат 378-дневна мисија што симулира живот и работа на Марс. Нивниот дом нема да биде на друга планета, туку во внимателно изградена средина на Земјата, но предизвиците со кои ќе се соочат ќе бидат многу реални.

Ова е втората од трите планирани мисии како дел од проектот „CHAPEA (Crew Health and Performance Exploration Analog)“ на НАСА. Целта е да се соберат клучни податоци за здравјето на луѓето, издржливоста и перформансите за време на долгите мисии во вселената, отворајќи го патот за идните човечки експедиции на Месечината и, на крајот, на Црвената планета. Мисијата ќе заврши на 31 октомври 2026 година.


Живот во живеалиштето „Mars Dune Alpha“

Екипажот ќе живее во живеалиште наречено „Mars Dune Alpha“, структура од 158 квадратни метри која е 3Д печатена од материјал наречен лавакрет, сличен на материјалот што би можел да се користи за градење на Марс. Иако тоа може да изгледа пространо, ентериерот е тесен и функционален, дизајниран да ги имитира условите за живот далеку од Земјата.

Внатре во живеалиштето има четири мали спални соби, само малку поголеми од креветот во нив, две бањи, заедничка површина за рекреација и кујна, површина за одгледување култури и посебна работна површина со теретана и медицински оддел. За споредба, просечниот семеен дом е често значително поголем, што дополнително го нагласува чувството на ограничување и изолација со кое ќе се соочи екипажот.


За време на мисијата, учесниците ќе се соочат со реални стресори: ограничени ресурси како вода и храна, симулирани дефекти на опремата, продолжена изолација и сите психолошки притисоци што доаѓаат со тоа. „Симулацијата ќе ни овозможи да собираме когнитивни и физички податоци за да добиеме подобар увид во потенцијалните влијанија од ограничувањата на ресурсите и долгите мисии врз здравјето и перформансите на екипажот“, рече  Грејс Даглас главен истражувач на проектот CHAPEA.

Предизвици на Црвената планета на Земјата

Еден од најголемите предизвици ќе биде доцнењето во комуникацијата. Секоја порака испратена од Марс до Земјата патува приближно 20 минути, што значи дека секој разговор со контролата на мисијата ќе има доцнење од околу 40 минути. Ова целосно ја менува динамиката на решавање на проблемите, бидејќи нема непосредна помош „од теренот“.

Дневните активности ќе бидат мешавина од научни истражувања и оперативни задачи. Екипажот ќе извршува симулирани „прошетки на Марс“ во специјална песочна кутија од 111 квадратни метри, исполнета со црвен песок што го отежнува движењето, притоа носејќи тешки вселенски одела. Нивните задачи за време на овие излети ќе вклучуваат геолошки истражувања, собирање примероци и градежни задачи.


Покрај тоа, тие ќе одгледуваат зеленчук во мала градина за да тестираат одржливи методи за производство на храна, да управуваат со роботски операции, вклучувајќи дронови и ровери, и да тестираат нови технологии развиени за вселенски мисии, како што се диспанзери за вода за пиење и напредна дијагностичка медицинска опрема.

Кои се членовите на екипажот?

Екипажот на втората мисија „CHAPEA“ се состои од четворица висококвалификувани лица со разновидни вештини кои се клучни за успехот на таква мисија.

Рос Елдер, командант на мисија: Мајор и експериментален тест пилот во воздухопловните сили на САД. Тој има повеќе од 1.800 часа летови на повеќе од 35 воени авиони, а неговото искуство е фокусирано на напредни системи и вештачка интелигенција.


Елен Елис, медицински службеник: Полковник и службеник за набавки во вселенските сили на САД. Со богато искуство во сателитско инженерство и управување со кризи, тој има дури четири магистратури.

Метју Монтгомери, истражувачки службеник: Консултант за хардверско инженерство со седиште во Лос Анџелес, специјализиран за роботика и контролирано земјоделство. Тој е исто така косопственик на компанија за филмска продукција.

Џејмс Спајсер, инженер за летање: Технички директор во воздухопловната и одбранбената индустрија со искуство во градење сателитски комуникациски мрежи за човечки вселенски летови. Тој, исто така, поседува лиценца за комерцијален пилот.

Во случај на потреба, заменик-членови на екипажот се исто така подготвени да се вклучат.







Секој собран податок, секое решено или нерешено испитување во оваа симулација, е чекор поблиску до безбеден и успешен човечки отпечаток на површината на Марс.