Над 95 отсто од целокупниот светски интернет сообраќај поминува низ околу 500 подводни оптички кабли, положени по дното на океаните. Тие кабли денес се мета на саботажа, шпионски операции и воени подготовки, а нивното сечење може да ја парализира државата, војската, банките и комуникациите во рок од неколку часа.

Поголем дел од луѓето веруваат дека интернетот доаѓа од вселената по пат на сателити. Тоа е погрешно. Огромната количина податоци кои секојдневно кружат меѓу милијарда уреди кои патуваат на морското дно, низ каблите кои во некои случаи се долги и по повеќе од илјада километри иако се заштитени со слоеви на челик, бакар и пластика, тие се многу поранливи отколку што делуваат.

Им се закануваат земјотреси, одрони на морското дно и невремиња, но она што денес најмногу загрижува е безбедносните служби ширум светот кои се намерни напади врз државите.

Таквата саботажа не бара дури ни софистицирани ракети. Доволно е спуштање на сидро или посебен алат којшто физички би го исекол кабелот на дното од морето.

Последиците би биле брутални. Прекинување на глобалниот проток на податоци би можел да го сруши финансискиот пазар, да го наруши меѓународниот транспорт, да ја загрози воената комуникација и да доведе до хаос во енергетските мрежи. Интернетот повеќе не е само мрежа за социјални мрежи и пребарување – тој е столбот на модерниот свет.

Еден дефект – доволен за колапс на регионот

Проблемот дополнително се комплицира поради фактот што поголем дел од тие кабли се во приватна сопственост на големите технолошки и телеком компании. Државите имаат ограничена директна контрола над нивна заштита, а секое поголемо прекинување бара скапа и долготрајна поправка на отворено море.

Експертите предупредуваат дека дури и еден координиран напад може да остави цели региони без интернет, потоа банкарски сервиси, GPS навигации, безбедносни врски и итни служби. Во некои случаи закрепнувањето би траело со денови, а во сложени сценарија и со недели.

Се разгледува и вклучување на меѓународни воени сојузи во заштита на критични инфраструктури со учество на пацифичките поморски сили како Јапонија, Јужна Кореја и Австралија. Идејата е да се создадат постојани поморски патроли кои би ги штителе најважните интернет рути.

Технолошките гиганти под притисок

Експертите сметаат дека без активно учество на приватните сектори нема реална заштита. Банките, дигиталните платформи, глобалните транспортни мрежи и технолошки компании буквално зависат од овие кабли, а сепак, како што се оценува, засега повеќе се фокусираат на профитот отколку на безбедноста на инфраструктурата.