Еден од водечките американски политички аналитичари Јан Бремер, неодамна објави интересна анализа – како ќе изгледа светот во 2023 година, кога ќе се земат предвид сите актуелни пресврти – од војната во Украина до тензиите околу Тајван, до можна рецесија во САД. Клучниот став на Бремер е дека војна меѓу САД и Кина нема да се случи, бидејќи овие две сили се поврзани со силна економска меѓузависност и дека ниту една земја не сака да предизвика нарушување на рамнотежата на силите, што нема да донесе ништо добро за било кој од нив. Тој смета дека ќе има одредени тензии, но дека нема да ескалираат.

Војна со Кина економски би ја уништила Америка

„Многумина веруваат дека следниот конфликт на суперсили ќе ги спротивстави Америка против Кина. Сепак, нема и нема да има глобална студена војна меѓу двете земји.

Причината е едноставна – нивната меѓузависност во 21 век. Вистина е дека нема доволно доверба меѓу Вашингтон и Пекинг, но останува консензус во американската влада дека на земјата сепак и е потребна Кина за да успее. Најблиските сојузници на Америка во Европа, Азија и Америка не сакаат апсолутно никаков конфликт меѓу овие две големи сили. Трговијата со Кина е премногу важна за нивната иднина. Опасно дестабилизирана Кина ќе создаде меѓусебно економско уништување.

Кина останува најголем трговски партнер на Америка, нејзин најголем увозник на стоки и трет најголем извозен пазар. Америка останува најголемиот трговски партнер на Кина и нејзиниот најголем извозен пазар. И Кси Џинпинг знае дека монополот на Комунистичката партија врз домашната политичка моќ зависи од тоа да продолжи да ги исполнува очекувањата на кинескиот народ.

За животниот стандард да продолжи да расте, Пекинг треба да одржува силни трговски односи со ЕУ, Америка и Јапонија, кои заедно купуваат речиси 40 отсто од извозот на Кина“, објасни Бремер во својата анализа објавена во „Економист“.

И додека меѓузависноста на САД и Кина обезбедува помирна иднина за овие земји, според Бремер, некои други големи земји се на удар и се потенцијално во многу нестабилна економска и политичка ситуација.

Сиромашните земји ќе потонат уште подлабоко

„Многу сиромашни земји на југот се најранливи на глобалните политички и економски превирања. Меѓу нив е и Индија, која се предвидува да биде најнаселена земја во светот до следната година. Таквите земји се во движење и би можеле да станат извор на милиони мигранти и бегалци во текот на следната деценија.”

Ова ќе се случи и покрај фактот што во последните децении прекуграничните текови на идеи, информации, луѓе, пари, стоки и услуги нагло го намалија јазот меѓу богатите и сиромашните земји и ја создадоа првата глобална средна класа (дефинирани како „оние со приход“).

Пандемијата очигледно носи дел од вината за тоа. Таа ги турна веќе задолжените сиромашни земји на опасна територија. Светската банка предупреди дека 58 отсто од најсиромашните земји во светот се „задолжени или се изложени на голем ризик од тоа“. Следни ќе бидат земјите со среден приход. Војната на Русија во Украина ја зголеми нестабилноста на цените и недостигот на храна и гориво. Со оглед на тоа што нестабилниот ќор-сокак во Украина е многу веројатно да трае со години и да поттикне дополнителна неизвесност, ова прашање ќе го зголеми јазот меѓу Западот и Југот во поголемиот дел од следната деценија. Америка и Европа инсистираат на тоа дека економските притисоци што војната ги додаде врз сиромашните земји се резултат на руската колонијална агресија.

Земјите од глобалниот југ го гледаат лицемерието на Западот. Тие веруваат дека гневот на Америка и Европа е резервиран за злосторствата врз белите луѓе и маките на белите бегалци. За останатите? Не толку, заклучува Бремер, кој смета дека во наредните години богатите земји ќе размислуваат само за тоа како да се заштитат, додека сиромашните региони уште повеќе ќе бидат турнати во беда и сиромаштија.

„Побогатите земји ќе одговорат на овие кризи во следните години со чекори дизајнирани главно за да се заштитат себеси, пристап колку што е предвидлив и кратковид. Високата инфлација и стравот од рецесија во Америка и Европа ќе го намалат и онака ограничениот политички апетит за скапи инвестиции во управувањето со вонредни состојби и реструктуирање на долгот во други региони.

Загриженоста поради тековните закани од Русија дополнително ќе го одвлече вниманието на западните лидери од постоечките конфликти и кризи во Авганистан, Јемен и на другите места. Плановите за ублажување на климатските штети ќе се фокусираат на катастрофи и раселените луѓе дома. Институциите предводени од Западот, како што е ММФ, ќе мора да донесат тешки одлуки за тоа каде да инвестираат ресурси кои стануваат сè поретки поради зголемениот број локални итни случаи. Како одговор, сиромашните земји или ќе најдат начини да дејствуваат како блок во меѓународните институции и ќе бараат поголема помош за себе, или ќе го поткопаат консензусот, создавајќи услови за поголема економска и политичка нестабилност во нивните граници, повеќе насилство и поголема присилна миграција. .

Индија во голем ризик

Во ова сценарио, Бремер ја гледа Индија како водач на сиромашните нации, што во моментов е најблиску до Соединетите држави што некогаш биле во историјата.

„Во ова нестабилно опкружување, Индија ќе се појави како лидер на глобалниот југ. Таа во моментов е сојузник со напорите на САД да го ограничи растечкото влијание на Кина, но има премногу комерцијални можности што ќе ги има од Кина и Русија за да ги игнорира. И кога станува збор за трговијата, технологијата и климатските промени, искуството на индискиот бавен раст е силно во споредба со светот во развој.

Затоа, ќе биде интересно да се види како владата на Нарендра Моди ќе одговори на се потешките економски предизвици со кои ќе се соочи неговата земја во наредните години, пишува Мондо.